Rapa Nui werd omgetoverd tot het centrum van een ongekende Polynesische culturele uitwisseling dankzij het Taputapuātea Festival 2023, een evenement van grote culturele en spirituele betekenis. Van 18 tot 21 december 2023 bracht het festival op Paaseiland culturele delegaties samen van meer dan 250 mensen uit verschillende eilanden in de Stille Oceaan, zoals Hawai'i, Rai'ātea, Tumara'a, Rapa Iti, Île des Pins, Nouméa, Nieuw-Caledonië en Henua 'Enana.
De naam "Taputapuātea" komt van het eiland Raiatea in Frans-Polynesië, dat bekend staat als een archeologisch en spiritueel juweel en sinds 2017 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. Raiatea is de thuisbasis van marae - traditionele Polynesische tempels die dienen als ceremoniële platforms en een centrale plek voor religieuze en sociale bijeenkomsten. De Marae Taputapuātea, ook bekend als Marae Opoa, is de belangrijkste van deze tempels en wordt beschouwd als het startpunt van de grote Polynesische migraties.
Het festival ontstond in 1995 toen zeekano's van verschillende Polynesische eilanden elkaar ontmoetten in Raiatea. Dit evenement, dat bekend staat als 'De negen tentakels van de octopus die door de zee slingeren', viert het grote epos van de Polynesische migratie. De metafoor van de octopus speelt een centrale rol: zijn lichaam vertegenwoordigt het historische belang van Raiatea in de Polynesische cultuur, terwijl zijn tentakels de verschillende migratieroutes over zee symboliseren. Dit symbool weerspiegelt de indrukwekkende navigatievaardigheden van de Polynesiërs, die als pioniers lange afstanden over zee aflegden in kano's, alleen geleid door hun oude kennis en de sterren, zonder moderne navigatie-instrumenten.
De openingsceremonie vond plaats op Paaseiland in Haŋa Rau - Anakena, een belangrijke plaats met de Ahu Ature Hoa. Een "Ahu" is een ceremonieel stenen altaar, typisch voor de Polynesische cultuur, vooral op Paaseiland, en dient als een belangrijke culturele en spirituele ontmoetingsplaats. Vertegenwoordigers van Nouméa, Île des Pins, Rapa Iti, Raiatea Iti, Raiatea Nui, Utoroa, Taumara'a, Tumura'i Fenua, Tahiti en Hawai'i namen deel aan de ceremoniële opening. Traditioneel was er een Umu Hatu of curanto - een maaltijd bereid met hete stenen. Dansen brachten energie en vreugde aan het evenement.
Tijdens de vier dagen van het festival waren er traditionele dansen, muzikale optredens en inzichten in Polynesische kunst. Er was ook veel Polynesische gastronomie met authentieke gerechten uit de lokale keuken van elk eiland.
De spirituele ceremonies van het festival, waaronder gebeden, gezangen en offers, versterkten de band met mana, de mystieke energie van de Polynesische voorouders, en benadrukten de diepe culturele banden van de Polynesische volkeren.
Het festival eindigde met een sterk gemeenschapsgevoel en liet onvergetelijke indrukken achter bij alle deelnemers. Het vierde niet alleen tradities, maar versterkte ook de banden tussen Polynesische volkeren en toonde hun culturele rijkdom en diversiteit aan de wereld. De volgende editie van het festival vindt plaats in Nieuw-Caledonië en belooft de viering en verrijking van Polynesische culturen voort te zetten.
